Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Organize Sanayi Bölgelerine (OSB) vergi müfettişi yerleştirilecek” açıklamasının ardından, Türkiye’nin önde gelen sanayi şirketlerinin neredeyse hiç vergi ödemediği ortaya çıktı. 2024 verileri, milyarlarca lira ciro yapan bu şirketlerin çeşitli teşvik ve muafiyetlerle vergi yükünü sıfıra yakın seviyelere indirdiğini gösteriyor.
Dev Şirketlerden Sıfıra Yakın Vergi
Ekonomist Uğur Zengin’in Evrensel gazetesindeki analizine göre, dev şirketlerin ödediği vergiler, gelirlerine oranla oldukça düşük seviyelerde kalıyor. Örneğin:
TÜPRAŞ: 810,3 milyar TL ciroya karşılık sadece 2,3 milyar TL vergi ödedi. Vergi oranı sadece %0,28.
Ford Otosan: 595 milyar TL ciroya rağmen yalnızca 164 milyon TL vergi verdi. Vergi oranı %0,02.
Arçelik: Hiç vergi ödemedi. Gümrük muafiyeti, KDV istisnası, SGK teşvikleri ve yüz milyonlarca liralık devlet destekleri aldı.
TOFAŞ: Vergi oranı %0,12.
İskenderun Demir Çelik: Vergi oranı %0,18.
Ereğli Demir Çelik: Vergi sıfır.
Hyundai Assan, Star Rafineri (SOCAR), Toyota ve Oyak Renault gibi diğer büyük sanayi kuruluşlarının vergi oranları ise kamuoyuyla paylaşılmadı.
Çalışan Vergi Yükünü Sırtlıyor
Buna karşın, ortalama 27 bin TL net maaş alan bir işçi yılda 81 bin TL’nin üzerinde vergi ödüyor. Bu, net gelirinin %25’ine, brüt maaşının ise %18,7’sine denk geliyor. Büyük şirketlerin sağladığı avantajlarla sıfıra inen vergi yükü, emekçilerin sırtına yükleniyor.
Vergi Sistemi Tartışılıyor
Açıklanan veriler, Türkiye’deki vergi sisteminin büyük sermayeyi kayırırken, ücretli çalışanları ağır vergi yükü altında bıraktığını gözler önüne seriyor. Bakan Şimşek’in denetim vurgusu, hangi kesimlerin daha sıkı kontrol edileceği sorusunu da gündeme taşıyor.
